Wspomnienia o Jerzym Brzozowskim (matura 39′)

We wrześniu 2019 roku odszedł od nas Jerzy Patrycjusz Brzozowski (17.02.1921- 17.09.2019)
przyjaciel wielu ludzi, których w ciągu całego swojego życia wspierał i którym pomagał. Inżynier – zasłużony w różnych dziedzinach techniki takich jak mechanika precyzyjna, technika filmowa i optyka. Pasjonat fotografii.

Wywodził się z rodziny, w której ojciec Stanisław Brzozowski był znanym fotografem artystą, który od 1903 roku prowadził własne zakłady fotograficzne w Warszawie – przy ulicy Elektoralnej, a następnie przy ulicy Świętokrzyskiej. Stanisław Brzozowski oprócz fotografii portretowej zajmował się także fotografią dokumentalną, fotografią krajobrazową i fotografią architektury. Szczególne miejsce w twórczości Stanisława Brzozowskiego zajmowała fotografia teatralna, w tym dokumentacja fotograficzna z warszawskich znanych scen teatralnych, portrety aktorów, zdjęcia zrobione za kulisami. Matka Jerzego Brzozowskiego, Amelia (z domu Raczkowska), brała również czynny udział w procesie tworzenia dzieł fotograficznych tworzonych przez męża, dokonując profesjonalnego, na najwyższym poziomie retuszu fotografii, nawet w technice kolorowej. Ponadto także córka siostry Amelii, Teresa Kazimierczak zajmowała się zawodowo fotografią, pracując m.in. na Politechnice Warszawskiej w Instytucie Techniki Cieplnej w latach 80-tych.

Atmosfera domu rodzinnego ukierunkowała zainteresowania Jerzego Brzozowskiego w stronę fotografii czarno-białej a także techniki filmowej. Fotografią interesował się też stryjeczny brat Jerzego Brzozowskiego Tadeusz Biniewski, powojenny znany fotograf – archeolog. Pierwsze tajniki warsztatu fotografa poznawał on już jako kilkunastoletni chłopiec w pracowni swego stryja Stanisława Brzozowskiego. Znany był po wojnie z wykonywania zdjęć lotniczych stanowisk archeologicznych oraz filmowych reportaży z prac badawczych, zjazdów i konferencji naukowych, uczestnicząc m.in. w polskich ekspedycjach poza granicami kraju, najpierw pod kierunkiem prof. K. Majewskiego na Krymie i w Bułgarii, później w ekipie badawczej prof. K. Michałowskiego w Egipcie, Syrii i Sudanie. Tadeusz Biniewski walczył w czasie II wojny światowej jako żołnierz AK (m.in. przeszedł szlak bojowy Powiśle – Śródmieście Północ z Warszawskim Korpusem Armii Krajowej we wrześniu 1944).

Jerzy Brzozowski był absolwentem z 1939 roku Gimnazjum i Liceum Matematyczno – Fizycznego im. Mikołaja Reja w Warszawie. Wkrótce po tym, kierując się swoimi predyspozycjami do nauk ścisłych podjął studia w Państwowej Wyższej Szkole Budowy Maszyn im. Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda w Warszawie, którą ukończył w 1942 roku. Później w latach 1942-1944 kontynuował naukę w Państwowej Wyższej Szkole Technicznej z programem wzorowanym na przedwojennych programach Politechniki Warszawskiej. Naukę tę przerwało Powstanie Warszawskie, w którym brał czynny udział, cudem unikając rozstrzelania przez niemiecki patrol na Placu Teatralnym w Warszawie oraz śmierci kiedy to wraz z innymi osobami został skierowany przez Niemców przed opancerzony pojazd niemiecki jako żywa tarcza. Udało mu się na szczęście przeżyć i wydostać wtedy z terenu Placu Teatralnego gdzie trwały walki. W latach 1944-1945 był więziony w niemieckim obozie pracy w kopalni węgla w miejscowości Neurode (Nowa Ruda) jako przymusowy robotnik. Z obozu tego zbiegł. Powrócił do Polski a w późniejszym okresie czasu włączył się w pracę stowarzyszenia Polaków poszkodowanych przez III rzeszę Niemiecką. Po zakończeniu II Wojny Światowej dokończył studia w Politechnice w Łodzi na Wydziale Mechanicznym, uzyskując w 1946 roku dyplom magistra inżyniera mechanika. Jako absolwent Politechniki w latach 1948-1949 zaczął pracować w tej uczelni na etacie dydaktyczno-naukowym w Katedrze Obróbki Metali, gdzie prowadził wykłady i ćwiczenia dla studentów, rokując doskonale na dalszy swój rozwój zawodowy.

Równolegle, w latach 1946-1949, pracował w Łódzkich Zakładach Kinotechnicznych na stanowisku konstruktora, osiągając spektakularny i wybitny sukces jako autor konstrukcji pierwszego w Polsce 16 mm projektora kinowego. W roku 1948 został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. W 1949 roku powrócił do Warszawy, gdzie był współorganizatorem Filmowego Biura Technicznego, w którym pracował do roku 1954 nad unikalnymi rozwiązaniami konstrukcji sprzętu filmowego. W 1952 roku został ponownie odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi za wybitne osiągnięcia w zakresie rozpowszechniania oryginalnych technologii filmowych.

W latach pięćdziesiątych przez okres kilku lat prowadził razem ze swoją żoną Marią (z domu Ossowiecką), zakład fotograficzny przy ulicy Pięknej w Warszawie, współpracując w tym czasie ze swoim stryjecznym bratem Tadeuszem Biniewskim, który włączał się intensywnie do prac w ich zakładzie.

Jerzy Brzozowski w roku 1954 przeszedł do pracy w Centralnym Urzędzie Kinematografii w Warszawie jako starszy radca techniczny, inicjując i wprowadzając na polski rynek do praktyki różnorodne nowoczesne technologie filmowe. Od roku 1957 kontynuował pracę w Filmowym Biurze Technicznym, przekształconym w Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Kinematografii na stanowisku zastępcy dyrektora do spraw naukowo-badawczych. Stamtąd w 1963 roku przeszedł do pracy w Resorcie Handlu Zagranicznego, kończąc w międzyczasie w 1967 roku jednoroczne podyplomowe studium handlu zagranicznego. Jego szczególne uzdolnienia językowe i znajomość języków obcych, pozwoliły mu przeorientować swe zainteresowania zawodowe na handel sprzętem m.in. fotograficznym. Przez 10 lat pracował w PTHZ „Varimex” jako rzeczoznawca branży fototechnicznej i filmowej, a następnie jako zastępca kierownika działu eksportu sprzętu kinofoto, uczestnicząc w zawieraniu różnych handlowych kontraktów z partnerami z takich krajów jak Stany Zjednoczone, Brazylia, Indie, Grecja, Turcja, Kenia, RFN, Czechosłowacja i wiele innych.

W latach 1973-1979 pracował w przedstawicielstwie handlowym Centrali „Varimex” w Budapeszcie jako zastępca kierownika tego przedstawicielstwa. W roku 1978 zaowocowało to wręczeniem mu odznaki zasłużonego pracownika handlu zagranicznego.
Po powrocie do kraju w 1979 roku był ponownie zatrudniony w PTHZ „Varimex” na stanowisku kierownika działu eksportu a potem w latach 1984-1986 przeszedł do pracy w CHZ „Labimex” również jako kierownik działu eksportu sprzętu fotograficznego. W 1985 roku otrzymał m.in. odznakę – Zasłużony dla PZO (Polskie Zakłady Optyczne). Zwieńczeniem jego pracy zawodowej było w 1986 roku odznaczenie go Kawalerskim Krzyżem Odrodzenia Polski (odznaczenie państwowe) za wybitne zasługi osiągane w pracy w dziedzinie handlu zagranicznego.

Jerzy Brzozowski był znany ze swojej życzliwości i dobrego serca. Troszczył się przez całe życie o swoją rodzinę: żonę, teściową, córkę, wnuczkę i prawnuki. Był także bardzo życzliwy dla swoich kolegów ze szkoły i z pracy. Przez długie lata pielęgnował wspaniałe kontakty ze swoimi kolegami z przedwojennego liceum im. Mikołaja Reja w Warszawie a także z kolegami i koleżankami z pracy. Bardzo nam Go brakuje, gdyż odcisnął w naszych sercach trwały i niezapomniany ślad.